प्युठान– मध्यपश्चिम नेपालको प्रसिद्ध धार्मिक तथा पर्यटकीय गन्तव्य स्वर्गद्वारी मन्दिर स्वर्गद्वारी नगरपालिका–२, प्युठानमा अवस्थित छ। हिन्दू धर्मावलम्बीहरूको आस्थाको केन्द्र मानिने यो मन्दिरले पछिल्लो समय पर्यटक तथा तीर्थयात्रीहरूको आकर्षण समेत बढाउँदै गएको छ।
महर्षि स्वर्गद्वारी बाबा द्वारा स्थापना गरिएको यो मन्दिर गहुँको धुनी, धार्मिक शिक्षालगायत विभिन्न चमत्कारी धार्मिक परम्पराका कारण प्रसिद्ध छ। समुद्री सतहदेखि करिब २,१०० मिटरको उचाइमा रहेको मन्दिरबाट हिमशृंखला र तराईका फाँटहरूको मनोरम दृश्य देख्न सकिन्छ।
ऐतिहासिक र धार्मिक महत्व
धार्मिक विश्वास अनुसार स्वर्गद्वारी त्यो स्थान हो, जहाँ पौराणिक समयमा पाण्डवहरूले स्वर्गारोहणको मार्ग रोजेका थिए। यही विश्वासका आधारमा हरेक वर्ष स्वर्गारोहण यात्रा समेत आयोजना गरिन्छ, जसमा देशविदेशबाट हजारौं भक्तजन सहभागी हुने गर्छन्।
पर्यटकीय सम्भावना प्रचुर
सांस्कृतिक र प्राकृतिक सुन्दरता दुबैको संगम रहेको स्वर्गद्वारी क्षेत्रमा होमस्टे सेवा, पदयात्रा मार्ग र धार्मिक पर्यटन विस्तारको पर्याप्त सम्भावना देखिएको छ। स्थानीय तहले क्षेत्रको प्रवर्द्धनका लागि आवश्यक योजना तर्जुमा गरिरहेको जनाएको छ।
स्वर्गद्वारी नगरपालिका–२ का अध्यक्ष विष्णु बहादुर केसीका अनुसार, “हामी धार्मिक पर्यटनलाई आर्थिक विकाससँग जोड्न चाहन्छौं। स्वर्गद्वारी मात्र धार्मिक स्थल होइन, हाम्रो पहिचान पनि हो।”
पूर्वाधार विस्तार आवश्यक
हाल मन्दिरसम्मको सडक पहुँच सहज भए पनि पूर्वाधारमा अझै सुधारको खाँचो महसुस गरिएको छ। बिदा र विशेष अवसरमा भीड बढ्ने भएकाले बाटो, पानी, खानेपानी तथा सरसफाइ व्यवस्थापनमा ध्यान दिनु आवश्यक छ।