काठमाडौं, असोज
बडादशैंको नवौं दिन अर्थात् महानवमी नेपालभर विशेष श्रद्धा र उल्लासका साथ मनाइन्छ। यो दिनलाई देवी दुर्गाको शक्तिको पूजा गर्ने अन्तिम दिनका रूपमा मानिन्छ।
धार्मिक विश्वासअनुसार, यसै दिन देवी दुर्गाले महिषासुर नामक राक्षसलाई परास्त गरेकी थिइन्। त्यसैले महानवमी अन्यायमाथि न्याय र दुष्ट शक्तिमाथि दैवी शक्तिको विजयको प्रतीक मानिन्छ।
यस दिन नवदुर्गामध्ये अन्तिम स्वरूप सिद्धिदात्री देवीको पूजा गर्ने परम्परा रहेको छ। भक्तजनहरूले विशेष हवन तथा कन्या पूजासमेत गर्दछन्। नौ जना कुमारी कन्यालाई देवीको प्रतीक मान्दै पूजाआजा गर्ने प्रचलन छ, जसबाट सुख, शान्ति र समृद्धि प्राप्त हुने धार्मिक विश्वास पाइन्छ।
काठमाडौंको हनुमानढोकास्थित तलेजु भवानीको मन्दिर पनि वर्षमा एक पटक यसै दिन सर्वसाधारणका लागि खुला गरिन्छ। हजारौं भक्तजन दर्शनका लागि लामबद्ध हुने गर्दछन्।
गाडी तथा औजार पूजा
महानवमीको अर्को प्रमुख विशेषता गाडी तथा औजार पूजा हो। मानिसहरूले मोटरसाइकल, कार, ट्रकदेखि विभिन्न मेसिन तथा औजारसम्म सफा गरी फूलमाला, अबिर, चन्दनले सजाएर पूजा गर्ने गर्दछन्।
यस परम्परालाई आयुध पूजा वा वाहन पूजा पनि भनिन्छ। वर्षभरि दुर्घटनाबाट सुरक्षा मिलोस् र यात्रुहरूको जीवन शुभ रहोस् भन्ने कामनासहित यो पूजा गरिन्छ। साथै औजार र सवारी साधनलाई श्रमको सहयात्रीका रूपमा सम्मान गर्ने संस्कार पनि यसै दिनमा प्रकट हुन्छ।
धेरै ठाउँमा गाडी अगाडि नरिवल फुटाउने वा बलि दिने प्रचलन रहेको छ। आजकल बलि नदिनेहरूले नरिवललाई नै बलिको प्रतीकका रूपमा लिने गरेका छन्।
यसरी धार्मिक आस्था र सामाजिक संस्कृतिको मिश्रणका साथ मनाइने महानवमीले दशैंलाई अझै विशेष बनाउँछ।