काठमाडौँ।
संयुक्त राष्ट्रको व्यापार तथा विकास निकाय (UNCTAD) ले सन् २०२५ मा विश्वव्यापी व्यापारको परिमाण पहिलोपटक ३५ खर्ब अमेरिकी डलरभन्दा माथि पुग्ने अनुमान गरेको छ। भौगोलिक तथा राजनीतिक तनाव, व्यापार लागतमा वृद्धि र असमान विश्वव्यापी मागजस्ता चुनौतीका बाबजुद पनि व्यापार विस्तारको गतिमा कमी नआएको प्रतिवेदनले जनाएको छ।
UNCTAD का अनुसार यस वर्ष विश्वव्यापी व्यापार वार्षिक रूपमा करीब ७ प्रतिशतले बढ्ने देखिन्छ। मूल्य वृद्धिको असरभन्दा व्यापारको वास्तविक मात्रा बढ्नु नै वृद्धि दरको मुख्य आधार भएको उल्लेख छ, जसले विश्व अर्थतन्त्रमा माग स्थिर रहेको संकेत गर्छ।
क्षेत्रीय विवरणमा, पूर्वी एशिया व्यापार वृद्धि मा सबैभन्दा अगाडि रहेको छ। उक्त क्षेत्रका निर्यातमा ९ प्रतिशत वृद्धि भएको छ भने क्षेत्रीय भित्रको व्यापार १० प्रतिशतले बढेको प्रतिवेदनले बताउँछ। अफ्रिका र दक्षिण अमेरिकामा पनि उल्लेखनीय व्यापार विस्तार देखिएको छ, जसले उदाउँदो अर्थतन्त्रहरूको भूमिका थप मजबुत हुँदै गएको संकेत प्राप्त हुन्छ।
प्रतिवेदनले मित्र राष्ट्रहरू तथा नजिकका भौगोलिक साझेदारहरूसँग व्यापार विस्तार गर्ने प्रवृत्ति बढ्दो रहेको उल्लेख गरेको छ। यो प्रक्रियाले विश्वव्यापी आपूर्ति श्रृंखला तथा व्यापार ढाँचामा नयाँ किसिमको पुनर्संरचना गरिरहेको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।
तर, आगामी वर्ष २०२६ मा व्यापार वृद्धि दर केही सुस्त हुन सक्ने अनुमान गरिएको छ। विश्व अर्थतन्त्रको गतिविधिमा कमी, ऋण भारमा वृद्धि, व्यापार लागत बढ्नु तथा अनिश्चितताका कारणले वृद्धि दरमा दबाब पर्ने प्रतिवेदनको मूल्यांकन छ।