काठमाडौं, साउन — चालु आर्थिक वर्ष २०८२/८३ मा मुख्यसचिव एकनारायण अर्यालसहित २ हजार २११ जना निजामती कर्मचारी अनिवार्य अवकाशमा जाँदैछन्। राष्ट्रिय किताबखानाको कर्मचारी अभिलेख अनुसार उमेर हद र सेवा अवधिका कारण उनीहरू अनिवार्य अवकाशमा जान लागेका हुन्।
यसवर्ष विशिष्ट श्रेणीका १८ सचिव र प्रथम श्रेणीका ६१ सहसचिव अनिवार्यरूपमा सेवा निवृत्त हुँदैछन्। किताबखानाका निर्देशक शोभाकर पाण्डेका अनुसार, “सक्रिय सेवा अवधिका हिसाबले यो वर्ष पनि उच्च तहका कर्मचारीको ठूलो संख्यामा अवकाश भइरहेको छ
मुख्यसचिवदेखि सहसचिवसम्म अवकाशमा
प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयका मुख्यसचिव एकनारायण अर्याल २०८२ मंसिर १० गते सेवा निवृत्त हुँदैछन्। त्यसैगरी, विभिन्न मन्त्रालय र निकायका सचिवहरू—जसमा गृह मन्त्रालयका सचिव गोकर्णमणि दुवाडी, उद्योग मन्त्रालयका सचिव रामप्रसाद घिमिरे, खेलकुद सचिव हरिप्रसाद लम्साल, कृषि सचिव दीपककुमार लगायत छन्—आफ्नो कार्यकाल समाप्त गर्दै छन्।
सहसचिव स्तरमा पनि ठूलो संख्यामा अवकाश हुने क्रम सुरु भइसकेको छ। साउन ६ गते महालेखा नियन्त्रक कार्यालयका नायब महालेखा परीक्षक रविन्द्रप्रसाद देवकोटा, साउन ७ मा स्वास्थ्य मन्त्रालयका दण्डीप्रसाद निरौला, र साउन ८ मा परराष्ट्र मन्त्रालयका तापस अधिकारीले अवकाश लिइसकेका छन्।
विगतका तथ्यांक
गत आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा १५ जना सचिव र ८३ जना सहसचिवसहित २ हजार ११९ जना निजामती कर्मचारीले सेवा अवकाश पाएका थिए। त्यसअघि २०८०/८१ मा १९ जना सचिव र ६४ जना सहसचिवसहित २ हजार २६० जना, र २०७९/८० मा २ हजार ४ सयभन्दा बढी कर्मचारी अनिवार्य अवकाशमा गएका थिए।
प्रक्रिया र अनिवार्यता
निजामती सेवा नियमावलीअनुसार, उमेर हद (५८ वर्ष) वा सेवा अवधि पूरा गरेपछि अनिवार्य अवकाश लिइनैपर्ने व्यवस्था छ। कर्मचारीहरूले अवकाश मितिभन्दा कम्तीमा ६ महिना अघिदेखि आवश्यक प्रक्रिया पूरा गर्नुपर्नेछ, जसमा फाराम भरी किताबखानामा बुझाउनु पर्नेछ।
निष्कर्ष
यस वर्ष उच्च तहका निर्णयकारी तहमा कार्यरत कर्मचारीहरूको अवकाशका कारण संस्थागत ज्ञानको हस्तान्तरण, प्रशासनिक निरन्तरता, र नयाँ पुस्ताको नेतृत्व विकासको आवश्यकता झनै महत्त्वपूर्ण देखिएको छ।
नयाँ नेतृत्व तयार पार्ने जिम्मेवारी अब सरकार र निजामती सेवा व्यवस्थापनमा रहेको छ।